کتابخانه ی عمومی با رویکرد تقویت تعاملات اجتماعی بین فرد و مکان

 

 چکیده

در طراحی یک فضای عمومی خلق محیطی منطبق بر ویژگی‌های رفتاری و فرهنگی افراد نقش موثری در ایجاد حس مطلوب یا نامطلوب از آن مکان در فرد دارد.انسان همواره به گونه ای در پی تعامل با سایر افراد جامعه و هم نوعان خود و همچنین محیط پیرامون خویش است.لذا توجه به کیفیت فضایی محیط در ایجاد احساس خوشایند و مطلوب درفرد اثر گذار است. شاید بتوان گفت وظیفه ی یک فضای عمومی، عمدتا فراهم نمودن زمینه ای برای فعالیتها و مشارکتهای جمعی میان افراد است.کتابخانه ها نیز به عنوان یک فضای عمومی از این امر مستثنی نیستند. در این پژوهش چند نمونه از کتابخانه های موفق سراسر دنیا که به گونه ای در جهت تعامل فرد با این فضای عمومی گام برداشته اند و موجب ترغیب افراد در مراجعت به این فضا شده اند، نقدو بررسی شده است و برنامه ها و طرح های آنان به شکل کل و جز دسته بندی و در قالب جداولی ارایه شده است .لذا با مشاهده نمونه ها در میابیم که توجه به کیفیت طراحی این فضای عمومی چگونه میتواند، نقش بسزایی در ارتقا سطح فکری و فرهنگی جامعه و همچنین کاهش جرایم در جامعه داشته باشد .در واقع خلق حس مکان و ایجاد دلبستگی فرد با این فضا میتواند به عنوان گامی موثر در ترغیب افراد جهت مراجعت به این فضا به شمار رود.

 واژگان کلیدی: فضای عمومی ، تعامل اجتماعی ، حس مکان ، مشارکت جمعی

  

1-مقدمه:

مقوله ی طراحی با رویکرد تعامل اجتماعی در طراحی کتابخانه های کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است.امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی و حضور اینترنت ،افراد می توانند به راحتی به منابع اطلاعاتی مورد نظر خود دست یابند.این امر سبب میشود که افراد نیاز کمتری جهت مراجعه به این مکان عمومی داشته باشند.بنابراین در عصرفناوری برای حفظ حیات کتابخانه ها به عنوان یک عنصر شاخص در زمینه ی فرهنگ جامعه لازم است تدابیری اندیشیده شود.

امروزه بدلیل زندگی صنعتی افراد در جستجوی محیطی هستند که بتوانند آرامش لازم را از ان کسب کنند که کتابخانه ها به عنوان مراکز فرهنگی و آموزشی میتوانند زمینه را برای تامین نیاز به آرامش و تفکر برای افراد فراهم آورند .انسان عصر تکنولوژی علاوه بر موارد مذکور در جستجوی تعامل با سایر هم نوعان خود است .خلق محیطی جهت تبادل اطلاعات و گفتمان در عین تامین آرامش میتواند افراد را به حضور در چنین فضایی ترغیب کند.ایجاد فضایی دوستانه جهت تبادل و گفتمان میتواند به خلق حس آرامش و لذت از مکان در فرد کمک کند.

كتابخانه به عنوان يك مركز يادگيري بر آن است تا از طريق ارضاء نيازهاي شخصيتي و شناختي به رشد و پرورش انسانها كمك كند. بنابراين بناي يك كتابخانه بايد به گونه­اي طراحي شود كه كتابخانه را در رسيدن به اين هدف ياري كند. به سخن ديگر آن جا كه نيازهاي زيستي مد نظر است معمار با توجه به شرايط اقليمي موجود و استفاده بهينه از عوامل طبيعي مي­بايست محيطي راحت را براي كاربران كتابخانه تهيه كند.که هر كاربر كتابخانه خواهان آن است بنابراين معماري كتابخانه بايد به گونه­اي باشد كه كاربران از رفت و آمد در آن احساس شخصيت و قدر و منزلت كنند، در نتيجه از طريق شاخص كردن هويت در معماري به ارضا شدن اين نياز به كاربر مي­توان كمك كرد .انتظار مي­رود فضا و محيط كتابخانه نه تنها احساس لذت و آرامش را در فرد ايجاد كند بلكه مي­بايست ازطريق پيشرفت هويت در معماري و ايجاد مكان­هاي آرامش بخش فضاي مطلوبي را براي تامل و تفكر كردن و يادگيري بهتر كاربر مهيا سازد تا حس خلاقيت و ابتكار فرد حين مطالعه برانگيخته شود و استعدادهاي دروني­اش در محيط كتابخانه به مرحله ظهور برسد (شولتز و سيدني، 1384)

با ایجاد حس رضایت فرد از مکان نوعی دلبستگی مکانی در فرد ایجاد میشود که باعث ترغیب او به مراجعت در چنین فضایی خواهد شد که در نتیجه پر رنگ شدن حضور افراد در کتابخانه ها ما شاهد کمرنگ شدن آمار جرم وجنایت در جامعه و ارتقا سطح فکری و فرهنگی افراد جامعه را خواهیم بود.

در عصر امروز که افراد جهت دست یابی به اطلاعات و منابع کتابخانه ای کمتر به کتابخانه ها مراجعت میکنند و عصر فناوری اطلاعات امکان دسترسی افراد را به منابع و کتابهای الکترونیکی فراهم میسازد کتابخانه با مفهوم سنتی در حال فراموش شدن است حال انکه خلق این فضا به گونه ای نوین میتواند منجر به حضور افراد در این محیط شود و زمینه را برای تعاملات میان افراد و کتابخانه ها فراهم سازد و باعث شود که این مکان فرهنگی و اجتماعی به بوته ی فراموشی سپرده نشود.

فهرست پایان نامه‌های دکترای معماری دانشگاه شهید بهشتی

انتخاب موضوع پایان نامه به عنوان اولین گام تدوین رساله از آن جهت اهمیت دارد که کلیت و روند کار را مشخص می‌کند. هرچه انتخاب عنوان پایان نامه با دقت و مطالعه بیشتری صورت گیرد، از بروز موانع پژوهشی اعم از در دسترس نبودن منابع، مشکلات یافتن مطالعات و نمونه‌های مشابه و... جلوگیری خواهد شد.

یکی از راه‌های انتخاب موضوع و عنوان مناسب، بررسی موضوعات پایان‌نامه‌های دیگر دانشگاه‌های معتبر کشور است. از این بابت فهرست عناوین پایان‌نامه‌های دکترای رشته معماری دانشگاه شهید بهشتی را در یک فایل PDF ارائه شده است.

 

برخی از عناوین:

• جلوه حسن در معماري اسلامی ایران
• معماري طبایع: پروردن رویکردي دربارة نسبت انسان و محیط مصنوع بر مبناي طبیعات ابن سینا
• منطق و شهود در معماري
• اسکان سنجی استفاده از ساختمان هاي یکپارچه با فتوولتائیک، مطالعه موردي شهر تهران
• کاربرد مفاهیم پایه بوم شناسی در فرآیند آموزش طراحی منظر
• ویژگی هاي سکونتگاه هاي شهري تاب آور در برابر زلزله
• سازگاري محیط با روش زندگی انسان، مطالعه موردي ایل قشقائی
• وجوه پیدا و پنهان مسکن روستایی
• بازخوانی نقش هندسه در متون کهن ایران اسلامی
• امکان پذیري ارتقاء معنی در مسکن حداقل
• طراحی در ملاقات خلاق؛ وجوه آموزش تقلید محور در جلسه کرکسیون طراحی معماري
• ساختن و ساخته شدن؛ بازنگري در مفهوم فرهنگ و نسبت آن با معماري
• بررسی راه کارهاي کنترل ریزگردهاي هوا در معماري
• معماري و فضامندي: نحوة توالی فضاهاي مرتبط با یک اپیزود در معناي عاطفی فضامندي
• تبیین مبناي نظري براي دوره بندي تاریخ معماري ایران
• ...

 

فهرست کامل را از لینک زیر دانلود کنید:

انتخاب موضوع پایان نامه به عنوان اولین گام تدوین رساله از آن جهت اهمیت دارد که کلیت و روند کار را مشخص می‌کند. هرچه انتخاب عنوان پایان نامه با دقت و مطالعه بیشتری صورت گیرد، از بروز موانع پژوهشی اعم از در دسترس نبودن منابع، مشکلات یافتن مطالعات و نمونه‌های مشابه و... جلوگیری خواهد شد.

یکی از راه‌های انتخاب موضوع و عنوان مناسب، بررسی موضوعات پایان‌نامه‌های دیگر دانشگاه‌های معتبر کشور است. از این بابت فهرست عناوین پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشته معماری دانشگاه شهید بهشتی را در یک فایل PDF ارائه شده است.

 

برخی از عناوین:

• مجموعه سینمایی با رویکرد تعامل مخاطبین سینما
• طراحی مرکز فرهنگی شوشتر
• مجموعه مسکونی (با رویکرد اقلیمی در فضاهاي باز شهر بوشهر)
• مجموعه مسکونی در بافت فرسوده با رویکرد برقراري پایداري‌هاي اجتماعی
• طراحی مرکز رسانه در تهران
• طراحی هتل پنج ستاره در مشهد
• مجموعه سینمایی با رویکرد تعامل مخاطبین سینما
• طراحی کتابخانه ي حقیقی در عصر مجازي در شهر کرمان
• طراحی مجموعه مسکونی 340 واحدي در مهرشهر کرج
• مجموعه تفریحی، ورزشی، آرایشی و بهداشتی بانوان در کرج
• ...

 

فهرست کامل را از لینک زیر دانلود کنید:

بررسی و مطالعه پیرامون فرم ها در طبیعت و نقش آموزشی آن در طراحی معماری

چکیده

از ابتداي تمدن بشري، دنياي پرجاذبه طبيعي منبعي بسيار غني براي نوآوري و الهام‌بخشي بزرگ‌ترين نقاشان، مجسمه‌سازان، موسيقي‌دانان، فيلسوفان، شاعران، طراحان و مهندسان بوده است. دنياي طبيعي پيرامون ما در حال حاضر به سطح بالايي از توسعه در طول ميليون‌ها سال تکامل تدريجي خود رسيده است و دنياي امروز از دوران تغييرات طولاني عبور کرده تا به سطحي از زيبايي که ما امروزه آن را مي‌بينيم و درک مي‌کنيم، دست يابد. فرآيند خلق فرم‌هاي طبيعي که ما آنها را ذاتاً زيبا مي‌ناميم، سير تحول طولاني داشته است که در طول ميليون‌ها سال اتفاق افتاده است. فرم‌هاي طبيعي در طول قرون متمادي براي رسيدن به راه‌حل‌هاي قابل قبول در برابر عوامل خارجي (اقليم، دسترسي به غذا، سرپناه و...) توسعه يافته‌اند. تجزيه عوامل و محدوديت‌هاي عملکردي و سازه‌اي، بسياري از عوامل فوق‌الذکر را خلاصه مي‌سازد. نتيجه استفاده از فرم‌هاي طبيعي در طراحي معماري، دستيابي به طرحي عالي است که کارايي سازه‌اي، نيازهاي عملکردي و زيبايي‌شناسي در آن با يکديگر ترکيب شده‌اند. درس‌هايي که از طبيعت آموخته مي‌شوند و به طور مناسب به کار مي‌روند نه فقط «تقليد محض» از آن. در اين مقاله ابتدا سازه‌هاي موجود در طبيعت معرفي مي‌شوند و با بررسي نمونه‌هاي مختلف مانند درختان، پوسته تخم پرندگان، صدف‌هاي دريايي و... مشابهت‌ها و تفاوت‌هاي دست ساخته‌هاي انسان با نمونه‌هاي طبيعي تحليل مي‌گردد. در ادامه استفاده طراحان از انواع فرم هاي طبيعي توضيح داده شده و در پايان نمونه طرح‌هاي موفق با استفاده از فرم‌هاي طبيعي تجزيه و تحليل مي‌گردند.

 

واژه‌های کلیدی:فرم‌هاي طبيعي، فرم پوسته‌اي، سازه ورق تاشده، فرم درختي، کارايي سازه‌اي.

 

مقدمه

از ابتدای تمدن بشری، دنیای پرجاذبه طبیعی منبعی بسیار غنی برای نوآوری و الهام‌بخشی بزرگت‌ترین نقاشان، مجسمه‌سازان، موسیقی‌دانان، فیلسوفان، شاعران، طراحان و مهندسان بوده است. صدای حرکت آب در رودخانه، رنگ‌های خیره‌کننده رنگین‌کمان، ریتم منظم برخورد امواج دریا با صخره‌های اطراف آن، فریبندگی بوی خوش گل‌های سرخ، ساختار هوشمند کندوی عسل، غنای رنگ در فصل پاییز، آسمان زیبا به هنگام طوفان و شکسته‌شدن نور خورشید در یک روز برفی زمستانی تنها تعداد اندکی از عجایب طبیعی‌اند که باعث الهام‌بخشی و نوآوری در آثار دست ساخت انسان شده‌اند. تعجب‌برانگیز نخواهد بود اگر بگوییم که دنیای طبیعی پیرامون ما در حال حاضر به سطح بالایی از توسعه در طول میلیون‌ها سال تکامل تدریجی خود رسیده است و دنیای امروز از دوران تغییرات طولانی عبور کرده است تا به سطحی از زیبایی که ما امروزه آن را می‌بینیم و درک می‌کنیم، دست یابد. در این فرآیند، فقط کاراترین، قوی‌ترین و قابل انعطاف‌ترین فرم‌های طبیعی در طول میلیون‌ها سال باقی مانده‌اند. در تکوین دنیای امروزی، میراثی چند میلیون ساله از پیشرفت‌هایی که در طول سالیان دراز حاصل شده است، وجود دارد. ارسطو، فیلسوف دوران باستان، از نخستین افرادی بود که در مورد طبیعت به عنوان منبع عظیم الهام‌بخشی نوشت. او بیان کرد که زیبایی عملکردی حتی در مخلوقات بسیار کوچک نیز وجود دارد. در اکثر موارد ما از طبیعت از طریق احساس زیبایی طبیعی با استنشاق بوی خوش، رنگ، شکل، فرم و صدا الهام می‌گیریم. غالب اوقات بدون جستجو برای معنای عمیق‌تر و بدون سوال از فرم‌های طبیعی، به طور حسی از ذات طبیعی خود پیروی می‌نمائیم و اصوات، رنگ‌ها و فرهم‌هایی را که ما را احاطه کرده‌اند، تقلید می‌کنیم. بدون شک تعدادی از بهترین قطعات موسیقی کلاسیک و بهترین آثار نقاشی از این طرق خلق شده‌اند.

نتیجه‌گیری

با توجه به مباحث مطرح شده و با در نظرگرفتن ساختمان‌هایی که با الهام از فرم‌های طبیعی شکل گرفته‌اند، می‌توان به این نتیجه دست یافت که طراحان برای استفاده و تقلید از فرم‌های طبیعی تاکنون دو شیوه را به کار برده‌اند. شیوه اول اینکه هدف طراح فقط تقلید از ظاهر خارجی فرم‌های طبیعی باشد که در این صورت ساختمان‌ها فقط بازتابی از زیبایی ظاهری موجود در طبیعت محیط اطراف می‌باشند. شیوه دوم آن‌که طراح از فرایندهایی که فرم‌های طبیعی را شکل داده‌اند، برای خلق طرح‌های جدید الهام می‌گیرد.

باید خاطر نشان ساخت که هیچ‌یک از این‌دو روش تضمینی برای ایجاد معماری با کیفیت و خوب و مناسب نیست. طراحی معماری تنها با استفاده از درس‌های تکنیکی موجود در طبیعت (حتی با درک فرایند موجود در آن)، مشابه ایجاد معماری بدون در نظرگرفتن زندگی درون آن است و حاصل آن معماری ساکن و غیرپویاست، زیرا همچنان‌که در بالا اشاره شد طراحی ساختمان‌ مجموعه‌ای از عوامل محیطی و انسانی است. به طور مشابه، تقلید بدون تفکر از فرم‌های طبیعی، منجر به نتایج غیرعقلی و غیرمنطقی خواهد شد. قابل توجه است که در بین اکثر طرح‌های معماری انهایی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند که به تقلید صرف از فرم‌های طبیعی پرداخته‌اند و از حقیقت پنهان در آن غافل مانده‌اند. حتی جان را تسکین، مدافع سرسخت طبیعت به عنوان منبعی عظم برای الهام‌بخشی، با تقلید بی‌چون و چرا از فرم‌های طبیعی در معماری سخت مخالفت می‌نماید و می‌نویسد: [آرایش شیاری ستون‌های دوریک، که من نمی‌پذیرم که سمبولی از شکل پوست درخت برای یونانیان باستان بوده است، در اصل خود تقلیدی از سازه‌های ارگانیک می‌باشد، با وجود آن‌که زیبایی در آن حس می‌شود ولی این زیبایی نشان‌دهنده سطح پایینی از نظم بسیار بالای موجود در طبیعت است.]

با کوشش در درک قوانین طبیعت و دیدن، احساس‌کردن، شنیدن و یا استشمام فرم‌های طبیعی شاید بتوان به زیبایی عملکردی طبیعی دست یافت (به طور مثال زیبایی از طریق حداکثر کارایی در مصالح و فرم حاصل می‌شود). برای توسعه و پرورش فرم‌های معماری که در طبیعت یافت می‌شوند، قوانین اساسی وجود دارد که می‌توان آنها را در اغلب ساختمان‌های بدیع و نوین به کار برد. نتیجه این کار طرحی عالی است که کارایی سازه‌ای، نیازهای عملکردی و زیبایی‌شناسی با یکدیگر ترکیب شده‌اند. درس‌هایی که از طبیعت آموخته می‌شوند و به طور مناسب به کار می‌روند نه فقط «تقلید محض» از آن.

 

این مقاله در همایش ملی مطالعات هنر و پژوهش در علوم انسانی ارائه شده است. قیمت این مقاله در وب سایت سویلیکا معادل سه هزار تومان است که شما می‌توانید آنرا به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

 

 

مقاله نگاهی نو به حیاط و ایوان، باز آفرینی حضور در طبیعت در مسکن- رایگان

چکیده مقاله:

مصادیق فضاهای باز و نیمه باز از گذشته در مسکن نقشی پررنگ داشته و بسیاری از فعالیتهای فردی و اجتماعی در آن روی داده است درمناطق مرکزی ایران از نقشی دو چندان برخوردار و به عنوان محیطی قابل کنترل و تامین کننده طبیعت مطرح بوده است با تغییر شرایط اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی شکل و نقش حیاط تغییر و تنزل یافت. این نوشته بر ان است که با در نظر گرفتن مسائل نوین از جمله تراکم و مسائل اقتصادی راهکارهایی جهت تجدید حیات حیاط و ایوان به عنوان بستر حضور طبیعت از طریق معماری انعطاف پذیر و رعایت حریم ها ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها: خانه، حیاط، ایوان، انعطاف‌پذیری، فضای سبز، حریم‌ها

 

این مقاله در همایش ملی خانه ایرانی ارائه شده است. قیمت این مقاله در وب سایت سویلیکا معادل سه هزار تومان است که شما می‌توانید آنرا به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

مقاله تفکر مدرنیته در باب انسان و تاثیر آن در ساخت مسکن (رویکرد روانشناسانه)- رایگان

  

چکیده مقاله:

انسان مخاطب اثر معماریست و بالطبع در نظر گرفتن نیازهای او می بایستی اولویت اول هر اثر معماری باشد معماری و شهرسازی مدرن که نمودن ان در اثرا و سخنان معماران مدرن هویداست بدون داشتن درک درستی از انسان و شناخت ابعادی وجودی او به ساخت و توسعه معماری مدرن پرداخت. نگاهی ساده انگارانه به مساله مطرح شده حکایت ازاین عدم توجه دارد اما هنگامی که به سخنان پیشگامان مدرن می نگریم انبوهی از مطالب در ارتباط با شناخت و تاثیر انسان و نیازهایش در معماری را در می یابیم و حال این سوال مطرح می شود که چرا با وجود این اگاهی در عمل نمود آن را در طراحی نمی یابیم؟ و یا مهمتر: ایا این اگاهی در موردانسان جامع و کامل بوده است؟ این مقاله بر اسن است که با تحلیل و شناخت اراو مانیفست معماران مدرن و تطبیق آن با رویکردهای مختلف روانشناسانه در آن عصر و دوره های بعد از این مساله پرده گشایی کند.

کلیدواژه‌ها: معماری مسکونی مدرن، انسانهای مدرن، نیازهای انسانی، روانشناسی انسان‌گرا

 

این مقاله در همایش ملی خانه ایرانی ارائه شده است. قیمت این مقاله در وب سایت سویلیکا معادل سه هزار تومان است که شما می‌توانید آنرا به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

دلایل گسستگی معماری معاصر ایران ازاصول معماری ایرانی اسلامی

منتشر شده در همایش ملی صدسال معماری و شهرسازی ایران معاصر در سال ۱۳۹۱

 

چکیده مقاله:

تاملی درتاریخ معماری ایران گواه براین ادعاست که معماری ایران درطول قرون متمادی تکوین یافته و ساخته دست قوم یا مذهب خاصی نبوده است بعضی وقایع اثری کم رنگ و گروهی تاثیر چشمگیری براین شکل گیری داشته اند نفوذ اسلامی دراین سرزمین از وقایع مهم و تاثیر گذار بودها ست و با خوداصولی را به معماری ایران ارزانی داشته و قرن ها درجزئی ترین عناصر معماری بوضوح دیده می شود برخی ازاین اصول قبلا بوده است که مورد تاکید واقع شده و برخی نشات گرفته از نوع تفکر اسلامی بوده است لذا درچنددهه گذشته این اصول از معماری ایران رخت بربسته و جای خود را به کپی برداری و تقلید ازمعماری ملل دیگر به اسم مدرنیسم داده است مقاله حاضر به بررسی دلایل گسستگی معماری معاصر ایران از اصول معماری ایرانی اسلامی با تکیه برارا و عقاید جمعی ازصاحبنظران می پردازد.

کلیدواژه‌ها: معماری ایرانی، معماری اسلامی، مدرنیسم، معماری معاصر

 

این مقاله در همایش ملی صدسال معماری و شهرسازی ایران معاصر ارائه شده است. قیمت این مقاله در وب سایت سویلیکا معادل سه هزار تومان است که شما می‌توانید آنرا به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

عدم رعایت شئون اسلامی درمعماری معاصر ایران

منتشر شده در همایش ملی صدسال معماری و شهرسازی ایران معاصر در سال ۱۳۹۱

 

خلاصه مقاله:

یکی از باورهای مردم ایران ارزش نهادن به زندگی شخصی و حرمت آن و نیز عزت نفس ایرانیان بوده که این امر بگونه ای معماری ایران را درونگر ساخته است معماران ایرانی با ساماندهی اندامهای ساخمان درگرداگرد یک یا چندمیانسرا ساختمان را ازجهان بیرون جدا میکردند و تنها یک نقش این دو را بهم پیوند میداد درگذشته درخانههای قدیمی مستقیما به حیات یا فضاهای داخلی باز نمی شد بلکه ابتدا به فضایی به نام هشتی راه می یافت و سپس از داخل هشتی خانه به دو سمت بیرونی و اندرونی تقسیم می شود بنابراین یکی از صفات معماران ایرانی به ویژه درساخت خانه های مسکونی رعایت درون گرایی است یعنی کسانی که دریک خانه زندگی میگردند دیده نشوند و به همین دلیل دیوارهای خانه ها را بلند می ساختند و این موضوع برای مردوزن تفاوتی نداشت

کلمات کلیدی: درون گرایی، محرمیت، اسلوب اسلامی، غرب زدگی، فردگرایی

 

این مقاله در همایش ملی صدسال معماری و شهرسازی ایران معاصر ارائه شده است. قیمت مقاله در وب سایت سویلیکا معادل سه هزار تومان است که شما می‌توانید آنرا به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

بررسی عوامل اغتشاش درمعماری معاصر با نگاهی به معماری سنتی

 

چکیده مقاله:

هویت و ویژگی‌ های یک شهر برگرفته از کیفیت‌های بصری تک عناصر موجود در آن است انچه که امروز بیشتر ازهرچیزی دراطرافمان برما رخ می نماید شهرهایی تهی از مضمون است که درگوشه و کنار آن ساختمان هایی سربراورده که تنها بر پایه معیارهای کمی و بی‌خاصیت شکل گرفته است این درحالیست که سرزمین ایران از گذشته‌ای غنی و با ارزش در معماری برخوردار است و معماری ناهماهنگ شهرهای امروز ما روزبروز ارزش معماری گذشته را برما نمایان می‌سازد با تحقیقات انجام شده به نظر می رسد ورود مدرنیته به ایران باعث ایجاد شرایط جدید از جمله خواسته های تازه و کارفرمایان متفاوت و شرایط اجتماعی اقتصادی متفاوت شده که این مساله باعث ایجاد معماری بسیار متفاوتی شد که دراین میان بسیاری از اصول و ویژگیهای معماری ایرانی فراموش گردید دراین مقاله که مبتنی برروش تحلیلی توصیفی است سعی شده تا با بررسی دگرگونی‌های معماری ایران طی این چندده آسیب‌های معماری معاصر را از نقطه نظرهای مختلف بررسی نموده و با رجوع به معماری گذشته ویژگیهای قابل تکرار آن را شناسایی نماید.

کلیدواژه‌ها: معماری معاصر، معماری سنتی، مدرنیته، هویت

 

این مقاله در همایش ملی صدسال معماری و شهرسازی ایران معاصر ارائه شده است. قیمت این مقاله در وب سایت سویلیکا معادل سه هزار تومان است که شما می‌توانید آنرا به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

زيبايي‌شناسي شهري از منظر شهروند

حقوق شهروندي ابعاد گسترده‌اي دارد كه بررسي اين مفهوم مستلزم شناخت زواياي مختلف مسايل شهري و انسان است، لذا رويكردي تخصصي در تمام زمينه‌هاي قابل بررسي مورد تأكيد مي‌باشد. محدوده ديد با همان جلوة بصري تعريف شده در محيط عمومي، خصوصيات يك مجموعه اجتماعي به عنوان شهر، زاييدة يك سري از اين حقوق است كه تناسبات بصري و زيبايي‌‌شناسي، متن اصلي اين موضوع مي‌باشد. حق زيبا ديدن،‌ تناسبات فرم، فضا و مبلمان و موارد متعددي از اين قبيل، رعايت قوانين خاص معماري و شهرسازي را شامل مي‌گردد.

وقتي صحبت از زيباسازي شهر مي‌كنيم، در واقع به دو نكته اشاره كرده‌ايم: يكي ايجاد زيبايي و ديگري حذف و رفع تمام عواملي كه موجب بدمنظر شدن و نازيبايي شهر مي‌شود. بسياري عقيده دارند كه مورد دوم مهم‌تر است، زيرا با تحقق آن عامل اول مي‌تواند كارساز باشد. اين نياز به زيبايي جزء ناشناخته‌ترين نيازها مي‌باشد. مازلو معتقد است كه اين نياز در بعضي افراد وجود دارد. اين گونه افراد با ديدن زشتي (به طريقي خاص) بيمار مي‌شوند و با قرار گرفتن در محيطي زيبا بهبود مي‌يابند اين حالت تقريباً به طور عام در كودكان سالم ديده مي‌شود.

 

ابعاد زيبايي:

در تعريف نياز زيبايي‌شناسي سه موضوع «ارزش، لذت و تعجب» حائز اهميت است.

 

ارزش: هر زيبايي داراي ارزش است و مي‌بايست توجه داشت كه مقصود از ارزش، مبادلة آن نيست، زيرا قسمتي از زيبايي‌هاي طبيعت قابل نقل و انتقال و تملك كردن نيست.

 لذت: هر نمودي كه توقعات ما را برآورده نمايد، زيبايي مي‌دانيم (زيبايي) و هر كه زيباست، لذت‌بخش است. ولي اين بدان معنا نيست كه هر احساس لذتي معقول درك و دريافت زيبايي است. حتي گاهي ما از يك منظر نازيبا كه رابطة خاصي با درون ما دارد، لذت مي‌بريم. مانند منظره ساختماني مخروبه كه خاطرات شيريني از كودكي خود را در آن به ياد مي‌آوريم.

تعجب: در مورد آخر يعني تعحب و شفگفتي بايد ابتدا تعجب را تعريف نمود و آن عبارت از حالات ذهني است كه ناشي از توقف ذهن آدمي در برابر موضوع يا رويدادي كه بيرون از دايرة قوانين و اصول شناخته شده و معمول مي‌باشد. در برابر زيبايي‌ها نوعي از تعجب و شگفتي به وجود مي‌آيد، چه زيبايي‌هاي طبيعي و چه زيبايي‌هاي هنري براي به وجود آمدن تعجب، زيبايي بايد در حدي باشد كه مافوق نمودهاي معمول زيبايي جلوه نمايد. اگر زيبايي در حد معمول باشد، اگر چه كم و بيش موجب لذت مي‌گردد، ولي با آن جهت كه ذهن، آن را در گروه شايسته‌اي معمولي تلقي كرده است، موجب تعجب و شگفتي نمي‌گردد.

پژوهشگران مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن موفق به ساخت خانه نانویی شده اند که تمامی مصالح آن داخلی است و در دومین دوره جشنواره فناوری نانو ارائه شده است.

از نمونه های فناوری نانو که در این خانه به کار رفته، می توان به بلوک های بتنی سبک شده، شیشه های دوجداره Low-E ، نانو رنگ های عایق حرارت ، نانو فیلترهای مقاوم در مقابل نفوذ باکتری ها و ویروس ها، کاشی های آنتی باکتریال و نانو پوشش های عایق در مقابل نفوذ آب اشاره کرد.

تمامی این مصالح به همت شرکت های داخلی از جمله شرکت های بتن سازی الوند، بسپار نانوبن، کیمیاویرا، شیشه کاوه فلوت، کاشی سینا و هوارسان صنعت مهر در زمینه تامین مصالح در احداث خانه نانویی تهیه شده است.

ساخت این خانه دو روز در بخش عملیات ساخت و 8 روز در بخش هماهنگی برای ساخت زمان برد.
با توجه به این که فناوری نانو یک رویکرد چند رشته ای است، تاثیرات آن بر تمام بخش های یک ساختمان از جمله دوام، مقاومت و زیبایی غیرقابل انکار است و این امر استفاده روزافزون از این فناوری در صنعت ساختمان را توجیه می کند.
کاربرد فناوری نانو در صنعت ساختمان در کشور در حال حاضر توانایی رقابت با کشورهای پیشرفته را ندارد، ولی با همت و پشتکار می توان ظرفیت لازم برای این رقابت را با کمک مسئولین ذیربط در کشور ایجاد کرد.

مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در جهت پیشبرد اهداف تعیین شده، با ساخت خانه نانویی، پتانسیل به کارگیری مصالح نانویی در صنعت ساختمان را از یک سو و فعالیت هایی که تاکنون در کشور در این زمینه صورت گرفته است را از سویی دیگر به معرض نمایش گذاشته است.
با توجه به پیشرفت روزافزون فناوری نانو ، استفاده از این دانش در تمامی سطوح صنعت روز به روز بیشتر می شود، صنایعی که در سطح دنیا توجه ویژه ای به فناوری نانو دارد، صنعت ساختمان است که با بهره گیری از این فناوری، به ساخت و تولید مصالح و ساختمان های مقاوم تر و بهینه تر می پردازد.

مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن موسسه ای است که از سال 1387 فعالیت های خود را در بکارگیری فناوری نانو در صنعت ساختمان، با امضای تفاهم نامه همکاری با ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری آغاز کرد.
این مرکز تاکنون فعالیت های زیادی در زمینه بکارگیری فناوری نانو در صنعت ساختمان انجام داده که از آن جمله می توان به تحقیق در زمینه بکارگیری TiO2 در سطوح خود تمیز شونده، نانو پوشش ها، کاربردهای نانو سیلیس، نانو لوله های کربنی، نانو ذرات رس، نانو ذرات هماتیت و ... اشاره کرد که اغلب این تحقیقات به تولید محصولاتی مرغوب منجر شده است.
اقدامات این مرکز در زمینه ارتقا و به ثمر رساندن طرح های ارائه شده در زمینه کاربرد فناوری نانو در صنعت ساختمان، در دو قالب صورت می گیرد، در نوع اول موضوعاتی را مرکز به صورت عمومی اعلام می کند و گروه ها و موسسات مختلف، طرح های خود را در این زمینه عرضه می کنند که در صورت پذیرش به وسیله مرکز حمایت می شوند ، این حمایت به صورت های سرمایه گذاری و در اختیار قرار دادن منابع و امکانات است.
در حالت دیگر طرح های جالبی که افراد و موسسات مختلف ارائه می کنند، پس از بررسی در صورت تایید، حمایت می شوند، از این موارد می توان به یک پروژه دکترای از دانشگاه علم و صنعت اشاره کرد که هم اکنون در جریان است.
اقدام دیگر این مرکز، رایزنی هایی است که با شرکت های فعال در کاربرد فناوری نانو در صنعت ساختمان صورت می دهد و در بسیاری موارد منجر به عقد قراردادهای همکاری شده است.

معماری شفابخش

تقاضای روز افزون جامعه برای بهبود کیفیت مراقبتهای بهداشتی و افزایش هزینه های ساخت , مدیران بیمارستانها را به سمت استفاده حساب شده تر از طراحی معماری در فضاهای درمانی سوق داده است . اما چالشی که وجود دارد این است که علی رغم سالها تحقیق هنوز تآثیر پارامترهای مختلف طراحی معماری در بهبود کیفیت درمان بررسی نشده و مشخص نیست آیا معماری یک فضای درمانی واقعا می تواند در تسریع بهبود بیماران موثر باشد و آیا می توان نتایج سلامت حاصله را اندازه گرفت ؟

اثرات ضد عفونی کننده نور آفتاب به خصوص در محیطهایی که آلودگی انسانی و نباتی در آنها وجود دارد بارها به اثبات رسیده و نور آفتاب برای بیمارانی که مدت بستری طولانی تری در بیمارستان را تجربه می کنند به نوعی نشانه امید به بهبود و خروج از بیمارستان محسوب می گردد .این پژوهش اعتقاد کهن و ریشه دار شفابخشی نور و خواص ویژه آن را با اندازه گیری پاسخهای فیزیولوژیکی و رفتاری به روشنایی روز , روشنایی الکتریکی و جهت گیری نسبت به خورشید بررسی کرده و سپس این نتایج قابل تآمل را جهت کاربری در طراحی معماری توصیه می کند .

یک تیم پژوهشی با روش جدید "طراحی مبتنی بر شواهد " با آمارگیری , تحلیل و بررسی عواملی مانند طول اقامت , میزان اشتباهات پزشکی , مقدار داروی مصرفی و توجیه اقتصادی آن در بخشهای دارای نورهای مختلف طبیعی و مصنوعی در مراکز درمانی این اطلاعات را پایه و اساس پژوهشی برای کشف رابطه بین طرح معماری و پیامد های آن بر کاربر (بیمار)و مالک (مدیریت بیمارستان ) قرار داده و سپس آن را توصیه می کند .

بر این اساس روشنایی که به سلولهای گیرنده نور شبکیه و هسته فوق تقاطعی هیپوتالاموس و غده کاجی شکل مغز میرسد می تواند از طریق ترشح هورمون های تنظیم خواب ( ملاتونین) و هوشیاری (کورتیزول) بر سیکلهای 24 ساعته بدن و متعاقبا بر تغذیه , رشد, سیستم تناسلی , میزان حساسی به داروها , سیستم ایمنی و در نهایت سلامت و کارایی شخص موثر باشد .

نمایش ناگهانی نور سبب تحریک غده فوق کلیوی شده و کنتراست زیاد سبب سردرد و بالا رفتن فشار چشم می شود . همچنین در بستری های طولانی مدت در بیمارستانها وجود نورهای با طول موج خاص می تواند بر بهبود متابولیسم و گردش خون موثر باشد .

تحقیقات نشان داره است که پاسخهای استرس به طور منظم با نوسان روشنایی تغییر می یابد و اشعه درخشان صبحگاهی خورشید می تواند افسردگی را در بیماران دچار اختلال افسردگی فصلی کاهش دهد و این تاثیر به مراتب بیشتر از تاثیر نور درخشان غروب می باشد .

همچنین اتاقهای آفتابگیر مدت زمان کوتاهتری از اقامت بیماران را نشان داده است . بیمارانی که در محیطهای درخشانتر بیمارستان اقامت داشته اند نسبت به همتایان خود با شرایط پزشکی مشابه در طرف تاریکتر بیمارستان که به طور متوسط در معرض 46./. شدت نور بالاتر خورشید قرار داشته اند , طول اقامت کمتری داشته و 22./. کمتر دارو مصرف کرده اند و این یعنی 21./. کاهش هزینه های بیمارستانی .

اما محیط بیمارستان امکان فراهم کردن درجات متفاوتی از قرارگیری در معرض روشنایی روز را دارد و روشنایی الکتریکی نیز از لحاظ بیولوژیکی نفوذی بر سیکلهای 24ز ساعته بدن ندارد . از طرفی سطح روشنایی مناسب برای دید خوب بسیار بیشتر از آنچه برای برانگیختگی و هشیاری بیولوژیکی لازم است می باشد و این در حالی است که میزان درخشش , طیف نور و تنظیم زمان تابش می تواند بر این سیکلها موثر باشند .

اگرچه اولویت با دسترسی مستقیم به نور طبیعی روز است , اما در صورت عدم امکان می توان در این موارد از گردش روز و شب الهام گرفته و از نور الکتریکی با سیکل مشابه سیکل نور طبیعی با امکان تغییر شدت نور استفاده کرد (داشتن نور درخشان در صبح و نور با شدت کمتر و طیف آبی جهت آسایش شب ).

جهت گیری مناسب بنا نسبت به نور خورشید نیز راهکاری برای افزایش مدت زمان حضور روشنایی طبیعی روز , مخصوصا اشعه صبحگاهی می باشد . راهکار دیگر طراحی اتاقها با توالت مرکزی است که در این روش از حداکثر محیط بازشوها در اطراف بهره برداری شده و سرویس بهداشتی طولی از محیط نورگیر فضا را اشغال نمی کند .

افزایش هوشیاری یا گیجی و حواس پرتی , سپری کردن ملال انگیز زمان یا ایجاد ارتباط فرهنگی فعال ,غم افزایی یا شادی بخش بودن , همه از اثرات حاصله طراحی معماری بر احساس انسانی اقامت در فضاست و معماران می توانند با طراحی روشنایی مناسب و کنترل میزان بهره مندی از نور , بهبودی و احساس نشاط را افطایش داده و دستیابی به آرامش درونی را ممکن کنند . توجه به ویژگیهای بیولوژیکی افراد و تآمین نور کافی برای دستیاران پزشکی جهت کمینه کردن خطاهای پزشکی نیز می تواند این سطح از خواسته ها را با تآمین شرایط بهینه اقتصادی ممکن سازد .

 بررسی مشکلات اجرایی احداث بیمارستان و مراکز درمانی سطح کشور

بخش دوم 

نویسنده: امید اکاتی

 

1- مشکلات اجرایی طرح های بیمارستانی و مراکز درمانی در کشور

2-1 ضعف مدیریت کارفرما :

روش های اجرای پرونده عمرانی در کشور سه نوع می باشد

الف) طراحی- قرارداد- ساخت

ب) مدیریت اجرا

ج) طرح وساخت

که بسته به نوع کار ونظر کارفرما یکی از این روش ها انتخاب میگردد. متاسفانه بیشتر ارگان هایی که کافرما نامیده می شوند دارای مدیریت غیر مرتبط با رشته های عمرانی ومهندسی می باشند (به عنوان مثال مسئول دانشگاه ها معمولا دارای مدرک دکتری حرفه ای غیر مهندسی می باشند) معمولا در پروژه ها اعمال نظر نموده و روش های اجرای فوق توسط ایشان تعیین می گردد که کاملا غیرکارشناسی میباشد.پروژه ها به صورت کاملا سلیقه ای تعریف، طراحی واجرا می گردد. اهداف بلند مدت در پروژه ها در نظر گرفته نشده و با توجه به عمر کوتاه مدیریت ها صرفا مدت مدیریت شخص جهت افتتاح و بهره برداری از پروژه ملاک عمل قرار میگیرد. پس اولین عامل در کیفیت طرح های عمرانی مدیریت می باشد زیرا

خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا میرود دیوار کج

درساخت بیمارستان با توجه به اعتبارات ومدت اجرا معمولا ساختمان اصلی بیمارستان طراحی و به مناقصه گذاشته میشود

پس از اتمام ساختمان اصلی بیمارستان و افتتاح نمادین آن تازه نیاز به ساختمان های جانبی بیمارستان مورد توجه قرار می گیرد. محوطه سازی، منابع آب، تصفیه خانه پس از اتمام کار ساختمان اصلی شروع به طراحی شده و پس از آن مناقصه می گردد، عملا ساختمان اصلی تا مدتی بلا استفاده مانده و در مواردی نواقصی در آن ایجاد می شود.بنابراین مدیریت کارآمد یکی از اساسی ترین نیاز تعریف و اجرای یک پروژه بیمارستانی می باشد.

 

2-2نبود نیروی کار متخصص:

طرح های سازه ای جدید و استفاده از مصالح نوین نیازمند نیروی کار متخصص می باشد. باعنایت به اینکه در30 سال گذشته اکثر نیروهای کار در کشور اتباع کشور افغانستان بودند،در چندسال اخیر با توجه به ممنوعیت ترددو اقامت اتباع افغانی در استان های مرزی به یکباره نیروی کار کاهش پیدا کرد وافراد بدون سابقه وتخصص وارد بازار کار شدند وکیفیت کار روند نزولی به خود گرفت.

همچنین با توجه به وجود شغل های کاذب نظیر قاچاق سوخت وکالا، مشاغل ساختمانی وعمرانی در مناطق مرزی وجود ندارد به عنوان مثال در پروژه های شهرستان میرجاوه حتی کارگر روز مزد از شهرستان های اطراف آورده می شود.

 

2-3عدم اختصاص به موقع اعتبار مالی:

کمبود اعتبار یکی از اساسی ترین عوامل در پایین آمدن کیفیت اجرای یک پروژه می باشد. وقتی به یک پروژه تزریق مالی انجام نپذیرد روند پیشرفت کار سیرنزولی گرفته تا جاییکه توان مالی پیمانکار به اتمام برسد، پس از آن پیمانکار با استفاده از نیروی کار ارزانتر ومصالح بی کیفیت تر، سطح کیفی پروژه را پایین آورده وصرفا به کمیت کار می اندیشد. به عنوان مثال پروژه ای قراردادی به مدت دو سال و با مبلغ دویست میلیارد ریال تعریف شده با توجه به شرایط اقتصادی کشور در تخصیص بودجه در سال دوم اعتباری جهت اجرای آن در نظر گرفته نمی شود، پروژه ممکن است به مدت چندین سال نیمه تمام مانده و همچنین مواد ومصالح فلزی آن دچار فرسودگی شود.

 

2-4 وسعت استان و پراکندگی جمعیت

کشور ایران با مساحت 1648195 کیلومتر دارای 31 استان،428 شهرستان،1058 بخش،1242 شهرو2589 دهستان به عنوان هفدهمین کشور بزرگ دنیا می باشد.

همچنین منطقه کوهستانی این استان جزء کوه های مرکزی ایران میباشد و استان دارای ناهمواری های زیادی نیز هست. همین وسعت و ناهمواریها باعث گردیده نیروی کار متخصص، پیمانکار رده بالا، مهندسین مشاور با تجربه در مناطق دور افتاده تر حضور نمی یابند و حتی مصالح باکیفیت در این نقاط وجود ندارد. آزمایشگاه های فنی در این نقاط جهت نمونه برداری بتن وخاک گاه از منطقه ای به مسافت 400 کیلومتر به محل پروژه می آیند. اینها همه باعث ضعف در پروژه می گردد.

 

2-5 وضعیت خاص مناطق مرزی:

همجواری منطقه جنوب شرق کشور با دو کشور افغانستان و پاکستان وغرب با کشور عراق باعث مشکلاتی در منطقه گردیده که این مشکلات برروی پروژه های عمرانی وسرمایه گذاری تاثیرات سویی دارد. قاچاق و ناامنی ورود افراد غیرقانونی اتباع خارجی باعث گردیده افراد از سرمایه گذاری دراین منطقه صرف نظر کرده وتعداد پروژه های عمرانی و تولیدی کاهش یافته درنتیجه فرصت شغلی از بین رفته و باعث افزایش بیکاری در منطقه گردیده که ایجاد شغل های کاذب چون قاچاق می شود و این چرخه همچنان ادامه دارد.

2-6 بهره برداری:

بیشتر پروژه های درمانی و بیمارستانی کشور پس از اتمام و تکمیل،تحویل بهره بردار می گردد.در مواردی مشاهده گردیده بهره بردار با توجه به کمبود نیروی انسانی کاربری بخش های درمانی را تغییر داده و گاها بعضی از فضاها مانند انبارها را به بخش های بستری تبدیل می نماید.به عنوان مثال بیمارستانی در شهرستان زاهدان بافضایی جهت 320 تختخواب طراحی واجرا گردیده ولی اکنون تعداد400 تخت درآن بهره برداری می شود که این باعث کاهش رضایتمندی ارباب رجوع وبیماران می گردد.نظرات غیر کارشناسی مدیران بیمارستان باعث ضررو زیان جبران ناپذیری به بیمارستان شده است.به عنوان مثال آب تهیه شده جهت موتورخانه بیمارستانی، دارای سختی بسیار بالایی می باشد باتوجه به کمبود اعتبارات با دستور ریاست بیمارستان سختی گیرها از مدار خارج گردیده وهمان آب با سختی بالا وارد سیستم موتورخانه گردیده ودر مدت کوتاهی کلیه دستگاه های موتورخانه را معیوب نموده است که ضررآن صدبرابر سختی گیر می باشد.

 

3- نتیجه گیری

ازهریک ازبندهای فوق نتایجی به شرح ذیل گرفته می شود

1- مهمترین عامل درتعریف یک پروژه، مطالعات اولیه آن می باشد که می بایست توسط کار کارشناسی قوی وانتخاب مهندسان مشاوربا تجربه مشابه انجام گردد و از اعمال سلیقه توسط مدیران کارفرما در آن پرهیز شود.

2- هرچند یک پروژه بیمارستانی دارای طرح، نقشه و نظارت بدون نقص باشد، نیروی کار غیر متخصص، آسیب های جبران ناپذیری به پروژه وارد نموده که این آسیب ها ممکن است از عمر ساختمان کاسته و در طولانی مدت نمود پیدا کند.

3- معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در زمان تعریف یک پروژه عمرانی می بایست چنان برنامه ریزی منطقی درجهت تکمیل پروژه داشته باشد که مدت قرارداد پیمانکار در جهت تخصیص بودجه مد نظر قرار گرفته باشد و هر ساله با توجه به نیاز پروژه به آن اعتبار تخصیص داده شود تا هرساله شاهد اینگونه پروژه های نیمه تمام در کشور نباشیم.

4- در جهت ایجاد پروژه های بهتر و خدمات دهی بیشتر به ساکنان استان مرزی می بایستی طرح تجمع روستاها و آبادی ها را مدنظر قرار داد.

5- ایجاد امنیت پایدار در منطقه و فرهنگ سازی باعث افزایش سرمایه گذاری گردیده که این امر ایجاد اشتغال کرده و باعث پیشرفت کلی استان می گردد.

6- جلوگیری از تغییر کاربری ها و انتقال بخش های درمانی که توسط بهره بردار ایجاد میگردد کماکان بایست مد نظر مدیران بالا دست قرار گیرد.

 

پیشنهادات:

1) انتخاب مدیران با تجربه وشایسته

2) انتخاب کار گروه های تخصصی جهت طراحی پروژه های بیمارستانی

3) نظارت برکار مهندسین مشاور توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری

4) استفاده از ساخت وساز نوین در پروژه های درمانی کشور

بررسی مشکلات اجرایی احداث بیمارستان و مراکز درمانی سطح کشور

 بخش یکم

نویسنده: امید اکاتی

 

 

 

چكيده

ازاهداف مهم واساسی اجرای یک پروژه بیمارستانی، ایمنی کافی آن دربرابر عوامل محیطی وکاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات و تجهیزات می باشد که این هدف جز در بررسی نوع سازه ، نوع مصالح وروش اجرای آن امکان پذیر نمی باشد. انواع ساخت وساز درکشور به سه نوع سنتی، رایج و نوین میباشد. نوع سازه ها ومصالح درپروژه های عمرانی دارای تنوع زیادی می باشد ولی با توجه به وجود مشکلات اجرا در پروژه های عمرانی کشوراز چند سیستم متداول سازه ای ومصالح بومی بیشتر نمی توان استفاده نمود. در این مقاله ما برآن شدیم تا مشکلات اجرایی ساخت و ساز در پروژه های بیمارستانی کشور می باشد را بررسی وپیشنهادات در جهت بهبود روش های اجرایی آن را ارایه دهیم.

 

واژه‌هاي كليدي: ساخت و ساز، روش های اجرا، پروژه های بیمارستانی ، مشکلات اجرایی

 

1- مقدمه

باتوجه به روند روزافزون پیشرفت پروژه های عمرانی طرح های سازه ای مختلف،مصالح نوینی دراجرای طرح های عمرانی بکارگرفته می شودکه می توان با توجه به اقلیم منطقه ، نوع کاربری ومیزان اعتبار پروژه ،نوع سازه ومصالح مصرفی را انتخاب نمود.

انواع ساخت وساز درایران:

1- 1 ساخت و ساز سنتی:

ساخت و سازی که در گذشته انجام می گرفته و هم اکنون تنها در بعضی روستاها در حال انجام می باشد.در مقابل حوادث طبیعی نظیر زلزله بسیار آسیب پذیر می باشد مانند خانه های خشتی یا سقف طاق ضربی

 

 1-2 ساخت و ساز رایج:

این نوع ساخت و ساز در حال حاضر بیشترین کاربرد را در کشور دارد و دارای معایب ومزایایی نیز میباشد، مانند اسکلت فلزی و بتنی معمولی یا سقف تیرچه بلوک

 

1-3ساخت و ساز نوین:

ساخت و سازی است که صنعتی میباشد یعنی ساخت، در کارخانه و نصب، در محل پروژه انجام می گیرد مانند لارج پنل، LSF و ساخت و ساز خشک (Dry wall ) که در کشور های پیشرفته عمدتا از این روش ها استفاده می شود زیرا مزایای زیادی دارد که یک به یک به آن اشاره می شود.

1-3-1 اعمال کنترل کیفیت:

با استفاده از ناظرین و متخصصین هر حرفه می توان مراحل ساخت سازه را در کارخانه کنترل نمود و آزمایشات لازم را بر روی آن انجام داد که سطح کیفی کار را بسیار بالا می برد.

1-3-2 زمان ساخت:

پس از شروع عملیات اجرایی یک پروژه عظیم استفاده از ظرفیت چند کارخانه باعث میشود مدت زمان هر پروژه به طور چشمگیری کاهش یابد به عنوان مثال ساختن یک ساختمان اسکلت بتن در ساخت و ساز رایج حدود 6 ماه به طول می انجامد ولی در سیستم نوین این مدت به کمتر از 1 ماه کاهش می یابد.

1-3-3 کاهش پرت مصالح:

ساخت قطعات در کارخانه باعث کاهش پرت مصالح می شود زیرا کلیه برشکاری ها در کارخانه پس از چند بار اندازه گیری انجام می گیرد تا کاهش خطای انسانی داشته باشیم .

1-3-4 ایمنی بالاتر:

بیشتر قطعات ساخته شده در کار خانه توسط ماشین آلات مخصوص طراحی، ساخته و مونتاژ می گردند به همین دلیل ایمنی کار بالا رفته و کاهش آسیب پذیری نیروی کار را شاهد خواهیم بود.

در کشور ایران با توجه به وسعت وپراکندگی جمعیت، نبود نیروی کار متخصص و وضعیت خاص مناطق مرزی (همجواری با کشورپاکستان وافغانستان و عراق) روند پیشرفت پروژه های عمرانی را دچار اختلال نموده واستفاده از مصالح نوین را محدود وکیفیت اجرا راپایین آورده است که ما کلیه موانع در جهت بهبود پرونده های عمرانی را بررسی و در ادامه پیشنهادات لازم را در این زمینه اعلام می داریم.

انتخاب موضوع پایان نامه به عنوان اولین گام تدوین رساله از آن جهت اهمیت دارد که کلیت و روند کار را مشخص می‌کند. هرچه انتخاب عنوان پایان نامه با دقت و مطالعه بیشتری صورت گیرد، از بروز موانع پژوهشی اعم از در دسترس نبودن منابع، مشکلات یافتن مطالعات و نمونه‌های مشابه و... جلوگیری خواهد شد.

یکی از راه‌های انتخاب موضوع و عنوان مناسب، بررسی موضوعات پایان‌نامه‌های دیگر دانشگاه‌های معتبر کشور است. از این بابت در سلسله مطالبی فهرست عناوین پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشته معماری دانشگاه علم و صنعت بر اساس سال دفاع ارائه شده است.

بخش هفتم: عناوین برخی پایان نامه‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته معماری دانشگاه علم و صنعت ایران در سال‌ 1392 و 1393:

سال 1392:

- طراحی مجموعه آموزشی فرهنگی هنرهای سنتی و صنایع دستی کاشان با رویکرد توسعه فرهنگی

- الگوی مسکن ارومیه با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان

- طراحی خانه های وقت آزاد با رویکرد زمینه گرا

- ( مجموعه اقامتی لاهیجان)

- طراحی مجموعه مسکونی اقامتی با رویکرد انعطاف پذیری در روستای آبگرم لاریجان

- بازخوانی هندسه معماری ایران بر اساس الگوریتم های کامپیوتری (طراحی مرکز فرهنگی هنرهای نمایشی)

- طراحی مرکز مراقبتی 128 تختخوابی مادر و نوزاد با رویکرد بیمار محور در شهر تهران

- مجموعه مسکونی با قابلیت برچینی و برپایی مجدد با رویکرد سازه های مدولار

- مدرسه ابتدایی 12 کلاسه (با رویکرد صفر-انرژی)

- الگوی مسکن مراغه با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان

- طراحی میان افزا در بافت تاریخی(نمونه موردی: محله عودلاجان تهران محدوده امام زاده یحیی)

- طراحی دبستان مطلوب با رویکرد نوین آموزشی در بندر بوشهر

- مسکن اقشار کم درآمد با رویکرد ارتقای کیفیت محیط مسکونی

- طراحی مجموعه تفریحی توریستی اقامتی آب پری با رویکرد فناوری

- سازه های نوین در طراحی مجتمع های ایستگاهی –

- نمونه موردی: طراحی مجتمع ایستگاهی ایران خودرو

- باز طراحی مجموعه باغ کتاب تهران با رویکرد پایداری زیست محیطی

- طراحی الگوی واحد همسایگی با تاکید بر پایداری

- ارائه راهکارهای ارتقای سرزندگی در بافت های فرسوده شهری با رویکرد پایداری

- طراحی مجتمع تجاری شهر قزوین با رویکرد تاثیر کالبد بنا بر پایداری اجتماعی

 

سال 1393:

- بیمارستان صحرایی سیار

- طراحی مجموعه مسکونی با رویکرد زمینه گرا در محله عودلاجان تهران

- مجموعه مسکونی شهر پاوه با رویکرد منطقه گرایی انتقادی

- نگاهی به خانه خودکفا در تولید انرژی در روستای سیدشت

- مجتمع مسکونی پایدار با رویکرد گرمایش ایستا در شهر کرج

- طراحی مجتمع میان مرتبه مسکونی در شیراز با رویکرد باز خوانی الگو، ساختار و جزئیات نمای سنتی ایرانی–اسلامی و بهره گیری از فناوری های نوین

- طراحی مجتمع اداری- تجاری با رویکرد بهره‌گیری از نور روز

- طراحی مرکزتعاملات اجتماعی محله با رویکرد پایداری اجتماعی و تاکید بر محله خلاق(با همستان ده ونک)

- طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد مناسب سازی حرکتی برای افراد دارای معلولیت جسمی- حرکتی

- طراحی مجموعه مسکونی درکاشان بر پایه الگوگیری از مفاهیم و عوامل پایداری اجتماعی مسکن بومی

- پژوهشکده بایونیک تهران

- موزه تکنولوژی‌های سبز ساختمانی