نویسنده: ساشی کان

مترجم: محمد رضایی

ناشر: کتابکده کسری

قطع: رقعی

تعداد صفحه: ۲۲۴

چاپ اول، ۱۳۹۹

این کتاب در سیر از گذشته دور تا آینده نزدیک، طراحی را به‌عنوان بستری برای بقا و پیشروی انسانیت طرح می‌کند، از این رو سعی دارد با نگاهی علمی، بسیاری از کژفهمی‌ها نسبت به حرفه طراحی و به طور مشخص طراحی فضاهای داخلی را ریشه‌یابی کرده و به اصلاح آنها بپردازد. شاید تلقی رایج از این حرفه که طراح را مسئول ظاهرپردازی می‌داند، در رأس باورهایی است که در این کتاب به چالش کشیده می‌شود.

این کتاب با تعریف دقیقِ پیشینه، و جایگاه امروزی طراحی در فضاهای داخلی، توضیح می‌دهد که چگونه هنر، علم و فناوری باید در هم آمیزند تا محیط‌های داخلیِ مناسب برای زندگی امروز و آینده بشر ساخته شوند. نویسنده در تشریح این موضوع از رهگذر تاریخ، فلسفه و روانشناسی عبور می‌کند. این کتاب بنیان‌های علمی و ظرفیت‌های پژوهشی حوزه طراحی فضاهای داخلی را بیش‌از‌پیش نمایان می‌کند و می‌تواند سنگ‌بنای نظری مناسبی برای مطالعات تخصصی گسترده‌تر، به‌ویژه در تحصیلات تکمیلی باشد.

گزیده مقدمه مترجم

کتابی ترجمه ای است از کتاب تحسین شده «Rethinking Design and Interiors: Human Beings in the Built Environment» به قلم ساشی کان، معمار و طراح که مدیریت فدراسیون بین المللی طراحان معماران داخلی، اتحادیه بین المللی طراحی، مدرسه طراحی پارسونز در نیویورک و شرکت خود، ساشی کان کالکتیوه را در کارنامه دارد.

کان این کتاب را با تامل در کهن ترین «سرپناه» های انسانی آغاز کرده، آنگاه به رابطه بین سکونت و کیفیت بودن ، می پردازد، در معنای دقیق و درون، کاوش می کند، نقش «طراحی» را به دقت و با تعمق تعریف می کند و درنهایت خواننده را با دغدغه ای از جنس آینده روبه رو می کند. او در این سیر از گذشته دور تا آینده نزدیک، طراحی را بستری برای بقا و پیشروی انسانیت میداند، از این رو سعی دارد با نگاهی علمی، بسیاری از کژفهمی ها نسبت به حرفه طراحی و به طور مشخص طراحی داخلی را ریشه یابی کرده و سپس به اصلاح آنها بپردازد. شاید تلقی رایج از این حرفه که طراح را مسئول ظاهرپردازی می داند، در راس باورهایی است که کان آنها را به چالش می کشد.

کان در این کتاب با تعریف دقیق پیشینه و جایگاه امروزی طراحی در فضاهای داخلی توضیح می دهد که چگونه هنر، علم و فناوری باید در هم آمیزند تا محیط های داخلی مناسب برای زندگی بشر در امروز و آینده ساخته شوند. او در تشریح این موضوع از رهگذر تاریخ، فلسفه و روانشناسی عبور میکند. این کتاب بنیان های علمی و ظرفیت های پژوهشی حوزه طراحی فضاهای داخلی را بیش از پیش معرفی می کند. از این رو می‌تواند سنگ بنای نظری مناسبی برای مطالعات جدی در این حوزه، به ویژه در دوره های تحصیلات تکمیلی باشد.

واژه طراحی در زبان فارسی هم در برابر design استفاده شده است و هم در برابر drawing. این درحالی است که تفاوت بین design و drawing بسیار زیاد است و استفاده از یک واژه برای هر دوی آنها مشکلات زیادی به همراه داشته و دارد. فرشید مثقالی، هنرمند شهیر عرصه گرافیک ، در مقاله ای مربوط به سال ۱۳۸۶ در شماره ۱۹ مجله و حرفه، هنرمند» ضمن تشریح دلایل مفصل خود اعلام کرد که بهتر است design را به دیزاین ترجمه کرد. به تازگی در عرصه ای دیگر، طراحی محصول ، کتابی منتشر شده است با نام «دانشنامه دیزاین » که مترجمان محترم نیز با ذکر دلایلی مشابه، از کلمه «دیزاین» در برابر design استفاده کرده اند. وقتی این موضوع را نزد استادم فریدون کسرایی – سایه اش مانا- مطرح کردم، ایشان واژه « دیسشه را پیشنهاد فرمودند که آهنگش بی شباهت به دیزاین نیست و از دیس، مشتق شده است که در لغت نامه دهخدا معانی شبیه ، مانند، نما و نشان و رنگ برایش آورده شده است. به هر روی من این پیشینه را و این پیشنهاد را برای بررسی بیشتر به دیگر متخصصان دیزاین و متخصصان اتیمولوژی می رسانم تا در این دو امدادی نقش ایفا کرده باشم تا شاید روزی معادل مناسبی برای کلمه design یافته یا ساخته شود. با این تفاصیل، در مورد این کتاب نیز در ابتدا قصد داشتم از واژه «دیزاین، استفاده کنم، اما با توصیه و توضیحات ناشر محترم از این کار صرف نظر شد و واژه رایج «طراحی، مورد استفاده قرار گرفت.

ساشی کان، نویسنده کتاب

مقدمه نویسنده

حرفه مندان در طراحی فضاهای داخلی به اندازه کافی در چیستی حقیقت رشته ی خود پرسش نمیکنند. در مقیاسی بزرگ تر، درباره چگونگی برداشت عموم مردم از آنچه انجام می دهند، تأمل نمی کنند. آنها مهارت هایی که به دقت پرورش داده اند را به کار میگیرند؛ مسئله هایی که درگیرش هستند را به سرعت حل کرده و از دیدن رضایتمندی مشتریان احساس لذت می کنند. اما اگر با افراد جوان متفکری که با هدف خلق محیط های معنادار طراحی می آموزند وقت بگذرانید، آن طور که من به عنوان مدیر گروه مدسه جدید طراحی پارسونز در نیویورک چنین میکنم، به سرعت متوجه می شوید که آنها به دنبال تعریفی جامع تر از این تخصص هستند. این تخصص دقیقه چگونه به دیگرشاخه های طراحی مرتبط می شود و ویژگی منحصر به فرد آن چیست؟ چرا ما برای فضای داخلی به طراحی نیاز داریم؟

به عنوان شخصی که در معماری، طراحی صنعتی و طراحی داخلی آموزش دیده ام، به خوبی همه این رشته ها را می شناسم و میدانم که همه شاخه های طراحی در مرکز خود دارای مهارت های خاص مشترکی هستند؛ اما با این حال بر این حقیقت آگاهم که موضوعاتشان لزوما قابل تعویض با یکدیگر نیستند. بله، معماران هنگام طراحی ساختمان ها با احجام درونی سروکار دارند و به این فکر میکنند که چگونه شکل فضاها بر استفاده کنندگان تأثیر می گذارد و طراحان صنعتی به آسایش و نیازهای عملکردی اشخاصی که در حین کارا سفر ساعت ها روی یک صندلی خواهند نشست و آنچه پیرامون این محصولات است فکر میکنند. طراحان متخصص فضاهای داخلی به این فکر میکنند که مردم چگونه در فضاها ساکن شده و آنها را تجربه می کنند؛ به این فکر میکنند که چگونه با چیدمان اشیاء، فضاها را به نحوی پرکنند که ما را قادر سازند فردیت خود و چگونگی ارتباط خود با سایرین را بشناسیم. آنها همچنین بسیاری کیفیت های ناملموس دیگر را خلق می کنند که باعث موفقیت ما از طریق موفقیت محیط مان می شود. این تنها به فضاهای منفرد (در هر مقیاس) محدود نمی شود، بلکه روایت تجربه ی خلق شده در عبور بین احجام به هم پیوسته (با یا بدون سقف و دیوار واقعی) را نیز شامل می شود. فهم کیفیت های انتزاعی در شکل دادن به این فضای منفی با تهی، در قلب طراحی داخلی جای دارد. همه این اجزاء پیچیده باید در کنارهم بنشینند تا کلیتی منسجم شکل گیرد.

شکل دادن به فضاهایی که در آنها زندگی میکنیم در طبیعت انسان است. از زمانی که برای نخستین بار خوابیدن زیر آسمان را به مقصد سرپناه هایی با دیوار و سقف ترک کردیم، به دست کاری در محیط پیرامونمان با شکل دادن و سازگار کردن اجزاء باهدف بهبود کیفیت زندگی پرداختیم. بنابراین، فضای داخلی و طراحی ارتباط نزدیکی با کیستی ما به عنوان یک گونه دارد. فضاهای داخلی به شیوه ای متفاوت از هر رشته دیگری، به دقت احساس و رفتار ما انسانها را در جهان مصنوع تعریف می کنند. این پاسخ، دانشجویان مرا اقناع نکرد. آنها به پاسخی نیاز داشتند که متغیرهای رشته ی دانشگاهی و متعاقبأ حرفه ای که انتخاب کرده اند، یعنی طراحی داخلی را واضح تر و بهتر تعریف کند.

بعد از ترک یمت خود در پارسونز، با هدف پیگیری مسئولیت های بین المللی شرکتم و پذیرش ریاست فدراسیون بین المللی معماران طراحان داخلی، رفته رفته متوجه شدم موضوع بسیار بزرگ تری مطرح است: ما در عین عدم درک جایگاه امروزی طراحی در فضاهای داخلی در حال گذار از تحولات اجتماعی و جهانی شگفت آوری هستیم که تأثیر عمیقی بر چگونه زیستن ما دارند. تأثیری عمیق بر مکان هایی که بیشتر عمرمان را در آنها می گذرانیم: فضای داخلی و به تبع آن طراحی. ما برای زنده ماندن روی سیاره ای می جنگیم که موفقیت بیش از حدمان به عنوان یک گونه، اکوسیستم هایش را از تعادل خارج کرده است. با تقلا برای اسکان جمعیت رو به فزونی مان در شهرها و ساختمان هایی که روز به روز فشرده تر می شوند، بیشتر و بیشتر شهرنشین می شویم. در آینده ای نه چندان دور، ساکن سازه هایی چنان پیچیده و بزرگ خواهیم شد که از اجتماعات و محله هایی کامل تشکیل شده اند. این گونه با چالش هایی تازه در خلق فضاهای داخلی رو به رو خواهیم شد. مجبور خواهیم شد به یاد آوریم که چرا در نخستین مکان شروع به طراحی کردیم: برای بهبود شرایط انسانی و تأمین میزانی از آسایش جسمانی و روانی، این رشته در مواجهه با همه آن چالش ها، چگونه خواهد شد؟

ما در لحظه ای حیاتی در تاریخ جهان و در سیر تکامل شاخه های طراحی هستیم. این شاخه ها برای پاسخ به چالش های پیش رو به بنیان های قوی تری نیاز دارند و این خود نیازمند توسعه درک علمی از چگونگی تأثیر فضاهای مصنوع بر ماست. طراحی فضاهای داخلی شامل درگیری و مسئولیت پذیری بسیار بیشتری در اقدامات محیطی و اجتماعی مان خواهد بود و باید مطمئن شد که طراحی فضاهای داخلی هم در دانشگاه و هم در حرفه نهادینه شده است. این کتاب به دنبال آن است که چگونگی رشد این حرفه به وضع امروزی و چرایی ادراک این رشته به گونه ای که هست را بیان کند. همچنین به لزوم تغییر آن، به وسیله گردآوری داده های پدیدارشناسانه و حسی، و لزوم کسب فهم عمیق تر از رفتار انسانی و چگونگی تأثیرپذیری آن از زبان طراحی اشاره می کند، هنگامی که بتوانیم کمیت و کیفیت تجربه انسان از اشیاء و فضاها را بسنجیم، می توانیم این دانش نوین طراحی را با روندهای طراحانه و آموزشی تطبیق دهیم. این دانش نوین در نهایت به پرورش درک و رابطه عمیق تر بین محیط مصنوع و ساکنان آن خواهد انجامید؛ منجر به بهباشی بیشتر شده و پیشرفت انسان را تسهیل می کند.

نیاز به این پژوهش در طراحی، محدود به شاخه ای خاص از طراحی نمی شود بلکه بخشی از زبان مشترکی را شکل خواهد داد که باعث گسترش فعالیت های مشارکتی در عین تخصصی تر شدن هر یک از رشته ها می شود. اما در میان همه رشته های طراحی، طراحی فضاهای داخلی نقش راهبرانه و مهمی در گسترش هسته این دانش برعهده دارد. فضاهای داخلی اکنون و همیشه نیاز اولیه ما به سرپناه را تامین کرده اند. آینده بشریت به گذشته اش گره خورده است و تاریخ این گذشته نه در دوره های سبک شناسانه که در چگونگی سیر تکامل ما انسان‌ها بیان می شود؛ چیزی که از درون ما می آید و بنابراین طراحی باید از درون بجوشد تا دنیای مصنوع آینده، پاسخگو و مسئولیت پذیر، تصور و ساخته شود.